Jordania: Zergatik ezin dut Siria-ra itzuli?

Hala Abu Khatwa-k idatzia, UNICEFeko Komunikazio Aditua

Umm Ghassan, soilik 60 urte dituen siriar amona bat da, baina berak eta bere familiak pairatzen duten sufrimenduak aztarna utzi dute bere aurpegian eta zenbait hamarkada zahartzea lortu dute. Za'atari (Jordania)-ko kanpamentuan ezagutu nuenean, bere kanpin-denda barruan jarrita zegoen, bere bi urteko iloba besarkatzen. Haurraren amari eta anai-arrebei itxaroten zegoen, familiaren eguneroko beharrak asetzeko behar zuten ur edangarriaren bila joanak baitziren.

Umm-ek bere galderarekin arritu egin ninduen: "Noiz itzuliko gara gure jaioterrira?". "Tafas-era itzuli nahi dut, Tafas-etik urruti egotea ez da batere atsegina", adierazi zuen. Amona honek bederatzi seme-alaba ditu eta hamarka iloba, horietariko gehienak berarekin batera utzi zuten Tafas bere jaioterria, Daraa probintzian.

Umm-ek tomateak faltan botatzen ditu, bere jaioterria zoro berde horiengatik ezaguna baita. "Tomateak jan nahi ditut, Tafas-eko barazkiak. Ezin dugu hausta jasan. Denbora guztian garbitzen ari gara. Jainkoak egun on, ura daukagu baina baldintzak zailak dira. Beroak eta hauts honek gure haurrak gaixotuko ditu", dio kexu.
 
Bonbardaketek eta beldurrak, Umm eta beste milaka siriar familia beraien etxeak bertan behera uztera behartu zituzten, Siria ondoko herrialdeetara joanez. Jordanianerregistratu dituzten lekualdaturiko siriarrenkopurua 40.000 pertsonakoa da. Horietatik,6.000 baino gehiago Za'atari-ko kanpamentuan bizi dira, 100.000 errefuxiatu baino gehiagorentzako edukiera duelarik.
 
UNICEF, Nazio Batuen beste erakunde batzuekin eta bere aliatuekin batera, errefuxiatuen oinarrizko beharrak asetu ahal izateko laguntza humanitarioa eskaintzen ari da.
UNICEFek ur edangarria hornitzera zuzenduriko lanak burutzen ditu eta ur, higiene eta saneamendu arloko azpiegiturak ere laguntzen ditu, betirako komunak, dutxak eta konketak eraikitzea barne, baita horretarako prestaturik dauden unitate mugikorrak. UNICEFek, pertsonako etaeguneko ur kuota gutxienez 50 litrokoa izatea bermatzeko lan egiten du.
 

Erronkei aurre eginez

Basamortuko baldintza gogorrak kanpamentuko biztanleengan inposatzen dira: haize-bolada beroa, hautsa dakarren haizea, ... UNICEFek eta bere aliatuek tinko lan egiten dute erronka hauei aurre egiteko eta horien ondorioak arintzeko. 400 ziirs inguru banatu dira (ohiko buztinezko ontzi handiak, ura hotzitzeko erabiltzen direnak) eta beste asko prestatzen ari dira. Gainera,ur puntuetan ere hesitzen eta teilatua jartzen ari dira, gerizpetan egon daitezen. Jordaniak baliabide hidrikoen eskasia pairatzen duenez, UNICEFek eta bere aliatuek, Ur eta Ureztatze Ministerioarekin koordinatuz,Za'atari-ko kanpamentuan putzu berezi bat zulatzea aztertzen ari dira, hazten jarraitzen duen errefuxiatuen kopuru handiak ur beharrak asetuta izan ditzan.
11 urte dituen Maha-k, 3 urte dituen ahizpari komun mugikorretariko batera laguntzen dio, Maha kanpamentura heldu zen egun berean UNICEFek jarri zituenak. Maha neke-neke eginda dagoela dirudi. Bere guraso eta osabekin Homs-etik egindako bidaiak egun bi iraun zituen, eta ordu asko oinez eman zituzten. Malkoei ez die ateratzen uzten. "Guztiaren beldur naiz. Bonbardaketei beldur diet, frankotiratzaileen beldur naiz", dio.
 

hezkuntza larrialdi egoeretan

Gaur, Maha-k aste bete baino gehiago darama Za'atari-n. Bere aurpegiko begitarteak lasaiagoa ematen du, nahiz eta hauts ugariaren ondorioz asko sufritzen duen. Egunero, UNICEFek Save the Children-ekin batera, Haurren Lagun diren Gune gisa erabiltzen dituen hamar kanpin-dendetariko batera joaten da; bertan, haurrei laguntza psikosociala, jolasteko jarduerak eta hezkuntza informaleko zerbitzuak eskaintzen zaizkie.
 
Malek 12 urte ditu eta bere anai-arrebak berak "eskola" deitzen duen Gune horietara eramaten ditu baita ere. Laster, Malek eta Jordania-n errefuxiatuentzako guneetan bizi diren siriar beste haur asko Jordaniako eskoletara joango dira, irailean ikasturte berria hasten denean. Hezkuntza Ministerioak, kanpamentu inguruan kokatzen diren eskoletan onartuko ditu eta, UNICEFek eta bere aliatuek, Za'atari-ko haur guztiek hezkuntza jaso dezatela bermatuko dute eta gastu guztiak ordainduko dituzte.
 
Malek-ek, Tafas-eko eskolan zituen lagun eta ikaskideak galduko dituela dio. Baina orain gogotsu itxaroten dago seigarren mailako eskolak hasteko, beretzat eta bere bederatzi neba-arrebentzat etorkizuna hobea izango delakoan.