Sudán do Sur: "Non vos esquezades de nós"

Por Diana Valcárcel, Coordinadora de Proxectos de Comunicación de UNICEF España

"Este país é un dos peores lugares do mundo para nacer", díxome o primeiro día Siddartha Shrestha, Director de Comunicación de UNICEF de Sudán do Sur. As miñas alertas acendéronse. Algúns datos que lera antes da miña viaxe non me falaban pola contra: o 15% dos nenos padece desnutrición, o país ten o índice de mortalidade materna máis alta no mundo: 16 mulleres morren ao día por cuestións relacionadas co parto, o 70% dos nenos entre 6 e 17 anos nunca pisou unha escola.

Sabemos que o traballo de moitas organizacións e do Goberno do novo país están a conseguir melloras para a infancia a pesar da loita contra os elementos. Afrontan un labor inxente en multitude de frontes, pero eles xa comprobaron avances e están seguros do camiño a seguir para consolidalos. Vinte anos de guerra deixan unha profunda pegada nun país ao que non lle faltan recursos naturais pero que é moi pobre en formación, infraestruturas ou acceso a servizos básicos. O camiño de Juba, a capital, aTorit, no estado de Equatoria del Este, é un microcosmos para comprender a realidade do país, que conta con 9 millóns de habitantes. A estrada de terra é intransitable durante os seis meses do período de chuvias, o que por exemplo supón que non chegan as mercadorías nin é factible alcanzar un hospital en caso de emerxencia. Facemos un alto no camiño nunha aldea pola que xogan nenos con claros síntomas de desnutrición, máis adiante vemos unha escola improvisada: pupitres baixo unhas árbores. Apreciamos tamén a beleza do país, a fertilidade da súa terra, practicamente sen cultivar pola falta dun sistema agrario. Pregúntome que serán esas estacas con marcas brancas e vermellas no camiño e leo un cartel "Precaución: campos minados". Algún que outro tanque abandonado nos obriga a manobrar e máis adiante un grupo de rapaces xoga ao fútbol.

A nosa viaxe transcorre entre a alegría de moitas historias e a profunda angustia que nos xeran outras:

Emanuel Mattw, dun ano e nove meses, estase a recuperar de desnutrición no hospital infantilAl Sabaah en Juba, despois de 3 semanas de tratamento. "Sairá adiante", asegúranos unha das enfermeiras do Centro de Alimentación Terapéutica, posto en marcha por UNICEF.
Josephine Simon,de dous anos e medio, pelexa por sobrevivir no hospital de Torit. Sofre desnutrición aguda grave con complicacións. É a imaxe máis dura da viaxe, aquela que dende hai tempo ocultamos no noso mundo por respecto á sensibilidade. Como consecuencia do seu grave estado, sofre edema xeneralizado. Emite xemidos case imperceptibles de xeito constante.
Dafidica Ilika,de 17 anos, vive na remota aldea deIrau. Carga o seu bebé nos brazos. Sacar adiante un neno e ir á escola non é compatible; o seu futuro está comprometido. O matrimonio dunha filla é fonte de ingresos para as súas familias: a do marido ten que pagar un dote que ás veces supón a subsistencia de toda a prole durante un tempo.
Fiola, unha estudante de 16 anos da escola Airport View Primary school de Torit, declara contundente "Quero ser Ministra de Educación para que todos os nenos poidan ir á escola". Bravo por esta nena.

En Sudán do Sur a pesar das condicións adversas estanse a alcanzar melloras que cambian o rumbo da vida de multitude de nenos: dende 2006 e 2010 reduciuse nun 18% a mortalidade infantil, e entre 2010 e 2011 máis de 100.000 nenos menores de 5 anos recibiron tratamento contra a desnutrición aguda grave. As comunidades locais, o Goberno, UNICEF, organizacións aliadas e moitos outros actores son o motor destes cambios. O apoio da comunidade internacional en forma de recursos e capacitación é o pulo que aínda necesita este país durante un tempo. O Ministro de Educación da rexión de Equatoria del Estedespídese cunha petición: "Non vos esquezades de nós. Sabemos que o noso país ten un gran potencial e que sairemos adiante". Imos ignorala?