Nola hitz egin haurrei ezbeharrei, larrialdiei eta hondamendiei buruz 

Hezitzaile eta familiei zalantzak eta beldurrak lantzeko gomendioak 

Lurrikarek, zikloiek edo gatazkek eragindako sufrimendu eta suntsipenaren irudiek biktimek jasaten duten izugarrikeria fisiko eta psikologikoa erakusten digute. Gainera, irudi horiek eragina dute gugan eta bereziki gogorrak dira txikienentzat. 

Haurrei hondamendiak ulertzen eta barneratzen laguntzeko gako batzuk aurkezten dizkizugu*. Gomendio hauek baliagarriak dira bai hezitzaile bai familientzat:

Emozioei arreta jarri 

• Edozein hondamendi, naturala edo gizakiak eragindakoa, beldurgarria da haurrentzat zein helduentzat.
• Garrantzitsua da helduok konturatzea beldurrak sor daitezkeela, nahiz eta ez agertu, eta garrantzitsua da haurrekin eta nerabeekin hitz egitea hondamendi batek asko eragin diela susmatzen dugunean. 
• Arriskua faltsuki minimizatzeak ez du lasaitasunik ematen. Hala ere, jokabide errealista baina lasaia eta dramatizatu gabea izateak segurtasun zentzua emango du. 

Bilatu partekatzeko denbora eta espazioa 

• Gurasoek babesa eman diezaiekete seme-alabei, hondamendiari buruzko sentimenduak adierazten utziz eta kezkatuta edo triste sentitzea normala dela esanez. Maite ditugula ziurtatu behar zaie, eta noizbait zerbait txarra gertatzen bada, babestu egingo dituztela. 

Denok ez dugu berdin erantzuten gauza bera sentitzen badugu ere

• Gurasoek jakin behar dute semearen edo alabaren adinak eragina duela hondamendiari erantzuteko unean. Adibidez, lau urterekin kezka agertuko du gurasoen ohean lo egin nahian, zortzi urterekin eskolara ez joaten saiatuko da (agian gaizki dagoela esanez), eta nerabezaroan ohi baino gehiago eztabaidatuko du gurasoekin.
• Hondamendia jolasekin birsortzea da haur txikienek trauma izan daitekeen gertaera baten gaineko kontrol-zentzua garatzeko eta antsietatea minimizatzeko modua, baita heldu batek hitz egiten duenean eta esperientzia beste batzuekin partekatzen duenean ere.

Badira haurrentzat egokiak ez diren albisteak

• Gurasoek kontuz ibili behar dute seme-alabek komunikabideen hondamendiari buruzko albisteen aurrean duten jarrerarekin. Albiste txundigarriak entzuteak edo ikusteak trauma gehigarria eragin dezake, eta/edo haur bat sentsibilizatu gabe utz dezake indarkeriazko gaiei eta horien ondorioei buruz.
• Garrantzitsua da, halaber, haurrei eta nerabeei hondamendi batetik jasotzen dituzten albisteak prozesatzen laguntzea. Sinets dezakete horrelako gauzak ez zaizkiela inoiz gertatuko. Beharrezkoa da horri buruz hitz egitea eta hondamendi mota batzuk gutariko edozeini gerta dakizkigukeela uler dezaten lortzea. Edo, aitzitik, beharbada oso urruneko hondamendi baten berri izatean ahulegi sentitzen dira. Helduok beldurrak adierazten lagundu behar diegu eta, ondoren, gogorarazi behar diegu hondamendia jasaten duen jende gehienak bizirik irauten duela, une horretan seguru dagoela azpimarratuz.

• Gizarte osoak erreakzionatzen du hondamendien aurrean. Garrantzitsua da arreta jartzea gizarte-alarman, haurrengan zein helduengan eragin handia izan baitezake. Gazteak komunitatearen erantzunetan parte hartzera eta interesa agertzera animatu behar dira (adibidez, laguntza eta elkartasun ekintzak, zeremoniak, etab.)

Hondamedia oso gertukoa bada: laguntza berezia 

• Hondamendia hurbilekoa edo familia bati hari zuzenean eragindakoa izan denean, erreakzioek luze iraun dezakete gertakariaren ondoren, baita urte batzuk geroago ere. Hondamendia gertatu eta berehala haur edo nerabe batentzako aholkularitza psikologikoak epe luzerako ondorio negatiboak murriztu ditzake.

* Aholku hauek Christopher Bellonci doktoreak, haurren osasun mentalean eta praktika onetan espezializatutako psikiatra denak, idatzitako artikulu batean oinarritzen dira. Artikulu hori jada ez dago Interneten.