Antzara-jokoa: bakea eta indarkeriarik eza

• "Zubirik zubi noa, desberdina dena lotuz!"

• Lehen Hezkuntzarako Antzara-jokoa, bakeari eta indarkeriarik ezari buruz hausnartzeko aukera ematen duen jolasa.

Antzara-joko honek adierazpen eta entzumen gaitasunak garatzeko lauki bereziak ditu bakeari eta indarkeria ezari lotuta; besteak beste, emozioak baliozkotzea, gatazkak konpontzeko elkarrizketa...

Zerikusia duten haurren eskubideak:

• Indarkeriaren aurrean babesteko eskubidea.
• Parte hartzeko eta adierazpen-askatasunerako eskubidea.
• Hezkuntzarako eskubidea.
• Jolasteko eskubidea

Nola jokatzen da?

Jolas honen funtzionamendua antzara-joko tradizionalean oinarritzen da, eta arau berberak ditu:

• Jokalari bakoitzak fitxa bat du, eta dadoa bota behar du aurrera egiteko (baliabide digitalean sartuta dago dadoa). Helmugara lehenago iristen den pertsonak edo taldeak irabazten du.
• Zirkuituan edo taulan lauki bereziak daude; horietan erortzean, azkarrago egiten da aurrera, lauki batzuk atzera egiten dute, txandak galtzen dira edo hasierara itzuliko gaituzte.
• Bakeari eta indarkeriarik ezari eskainitako antzara-jokoaren edizio berezi honetan, lauki bereziak gaiari buruzko lauki bihurtzen dira.
• Partida amaitu ondoren, eztabaida bat ireki daiteke lauki berezien edukiaz eta jokalariek horien aurrean izan dituzten erreakzio eta jarrerez hitz egiteko.

Lauki bereziak

Lauki bereziek bakeaz eta gatazken konponbideaz hausnartzen lagunduko dizuete.

• Lauki berdeak (3, 7, 11, 15, 19, 23, 27, 31, 35, 39 eta 43) - Lauki tradizionala: antzara batetik bestera, ni, badaezpada ere, aurrera!. Lauki egokitua: Bakearen uso batetik bestera, ni, gai naizelako, aurrera!
• 6. laukia eta 12. laukia - Betiko laukia: Zubirik zubi noa, eta urak arin naroa! Lauki egokitua: Zubirik zubi noa, desberdina dena lotuz!
• 26. eta 34. laukitxoak - Betiko laukitxoa: berriro botatzeko aukera ematen duten dadoak. Lauki egokitua: Berriz botatzea ahalbidetzen duten dadoak, baina zure aurreko jokalariarekin partekatzen da emaitza.
• 32. laukia - Betiko laukia: putzua, bota gabeko txanda. Lauki egokitua: Putzua, bota gabeko txanda: gaur triste sentitzen naiz, pentsatzen geratzen naiz.
• 38. laukia - Lauki tradizionala: labirintoa, kontuan hartu gabeko txanda. Lauki egokitua: Labirintoa: Dadoak botatzen ditut, baina galtzen doanari nire puntuazioa oparitzen diot (nik ez dut aurrera egiten!).
• 42. laukia - Ohiko laukia: kartzela, hiru txanda tiratu gabe. Lauki egokitua: Bakeari buruzko batzar batera zoaz eta, hiru txandatan, ekarpen bat egin beharko duzu bota aurretik bakearen alde lan egiteko (adibidez: gelan gertatzen diren gatazkak lasai eztabaidatu behar dira). Zure joko-kideek erabaki beharko dute ekarpena nahiko ona den ala ez. Hala bada, bota dezakezu; bestela, txanda gainditu beharko duzu.
• 44. laukia - Betiko laukia: heriotza, berriro hasten zara. Lauki egokitua: Batzar txikian, gainerako jokalariek erabakitzen dute zer egin: jokalariari aukera berri bat emango diogu? (denon artean erabakitzen dugu eta, baiezkoa bada, zer aukera den: lauki batzuk bakarrik atzera egitea, dagoen lekuan geratzea, etab.).

Ondorengo eztabaidari ekiteko galderak eta ideiak:

• Nola interpretatuko dugu jolasaren leloa? Bakearen uso batetik bestera, aurrera egiteko gai naizelako! (ideiak: bakeari eusteko gai, bakearen alde lan egiteko gai, etab.).
• Zubirik zubi noa, desberdina dena lotuz! (ideiak: elkarrizketarako zubiak ezarriz, enpatiaren, inklusioaren, diskriminaziorik ezaren, aniztasunaren eta abarren aldeko apustua eginez).
• Berriz botatzea ahalbidetzen duten dadoak, baina emaitza aurreko jokalariarekin partekatzen da (ideiak: enpatia, elkartasuna, daukaguna partekatzea...).
• Putzua, bota gabeko txanda: gaur triste sentitzen naiz, pentsatzen geratzen naiz (ideiak: norberaren eta besteen emozioak onartzea eta baliozkotzea, emozioak ulertzeko, prozesatzeko... behar den denbora hartuz).
• Labirintoa: nire laguna galdu egin da, irteera bilatzen laguntzen diot. Dadoak bota eta galtzen doanari ateratzen zaion puntuazioa oparitzen diot (ideiak: lankidetza, elkartasuna... gehien behar duenari laguntzen dio).
• Heriotzaren laukia: Zer erabaki dugu, guztion artean, bertan erori den jokalariak egin behar zuela? Zerk eraman gaitu erabaki horretara?
• Bakeari eta indarkeriarik ezari buruzko batzarra: Zer ekarpen egin ditugu? Nolakoak ziren? Zer beste bururatzen zaigu?

Jolastu aurretik

Gela hainbat taldetan bana daiteke, arbel digitalean proiektatutako jokoan parte har dezaten. Kasu horretan, irakaslea fitxak moderatzeaz eta mugitzeaz arduratuko da. Hainbat gailu izanez gero (ordenagailuak, tabletak, etab.), ikasgela hainbat taldetan bana daiteke, jolasa banaka egin dadin.

Ikasleei jokoaren arauak azalduko zaizkie, lauki berezien ezaugarriak nabarmenduz.

Funtsezko kontzeptuak:

Bizikidetza, zaintza, bakea, errespetua, adiskidetasuna, konfiantza, enpatia, emozioak, autokonfiantza, babesa

Norentzat: Lehen Hezkuntza

Editaia: UNICEF Espainia, 2023ko abendua

Edukiak eta ekoizpena: Eduxarxa, SCCL

Hemen ere eskura daiteke: CAT | EUS | GAL | VAL

Hemen eskura daiteke Genially: CAT | EUS | GAL | VAL